Trening i bieganie w smogu. Czy trening piłkarski w sezonie grzewczym jest szkodliwy?

Kiedy kończy się główny, wiosenno-letni sezon i przychodzą chłody, sportowcy, w tym piłkarze, nie zaprzestają swoich treningów. Wszakże regularność i wytrwałość to jedne z najważniejszych elementów utrzymania i rozwijania dobrej kondycji oraz wysokiego poziomu umiejętności. Nie można pozwolić sobie na kilkumiesięczną przerwę, gdyż mogłoby to zniweczyć wszystko, co dotąd osiągnęliśmy. Ale jakie są realia ćwiczeń kiedy wraz z pojawieniem się niższych temperatur rozpoczyna się sezon grzewczy, a niebo zasnuwa smog?

Co to jest smog?

Ze zjawiskiem smogu w Polsce, niestety jesteśmy już zaznajomieni bardzo dobrze. Z każdym rokiem jakość powietrza w naszym kraju jest coraz gorsza, a szczytowym momentem, kiedy osiąga ona najniższe poziomy, jest sezon grzewczy, czyli okres od września do kwietnia/maja. Wtedy to nagromadzenie substancji szkodliwych w powietrzu jest największe i przebywanie na „świeżym powietrzu” po prostu szkodzi. Ale czy wiemy tak naprawdę, czym jest smog i skąd się bierze?

Smog powstaje kiedy fizyczne, chemiczne i biologiczne zanieczyszczenia mieszają się w powietrzu, którym oddychamy. Są to najczęściej różnego rodzaju gazy, jak na przykład tlenek węgla lub dwutlenek siarki oraz pyły zawierające szkodliwe związki chemiczne i metale ciężkie. Wszystkie te szkodliwe substancje pochodzą m.in. ze spalin samochodów, ogrzewania mieszkań przez palenie różnego rodzaju paliwami stałymi w piecach domowych, oraz z działań związanych z przemysłem.

Najgorsza sytuacja jeśli chodzi o jakość powietrza, ma miejsce w dużych miastach, szczególnie w takich, których umiejscowienie geograficzne wpływa na gromadzenie się zanieczyszczeń. Jednak znajdujące się w takich miastach liczne ośrodki i kluby sportowe nie mogą zaprzestać swojej działalności na cały czas trwania okresu grzewczego.

Czy trening piłkarski w smogu jest szkodliwy?

Niestety, wraz ze wzrastającą ilością zanieczyszczeń w powietrzu, wzrasta też ich negatywny wpływ na nasze zdrowie. Nawet zwykłe przebywanie przez dłuższy czas na zewnątrz może nieść ze sobą przykre konsekwencje, w przypadku ewentualnego treningu w takich warunkach zagrożenie jest jeszcze większe. Normalne, spokojne oddychanie przy smogu, wprowadza do naszego organizmu ilości szkodliwych substancji mogące zagrażać zdrowiu, a co dopiero w przypadku kiedy osoba trenująca oddycha kilkanaście razy częściej? Nagromadzenie groźnych dla organizmu związków byłoby dużo większe i przez to dalece bardziej niebezpieczne. Jest to ogromne ryzyko i nie powinniśmy narażać na nie swoich organizmów.

Co robić gry w trakcie treningu jest smog?

Ale — jak ustaliliśmy powyżej — nie możemy zrezygnować z treningów na czas tych kilku miesięcy, w których jakość powietrza jest niebezpieczna dla naszego zdrowia. Co więc możemy zrobić, aby zminimalizować ekspozycję naszych płuc na smog?

Pierwszym, najbardziej oczywistym rozwiązaniem jest podjęcie decyzji o treningu w hali. Wiadomo, że to ćwiczenia na świeżym powietrzu przynoszą najlepsze efekty, kiedy jednak panujące na zewnątrz warunki na to nie pozwalają, dobrą alternatywą jest właśnie trening wewnątrz. Przykładowo, jeśli chcemy przeprowadzić trening wytrzymałościowy, spokojnie możemy przeprowadzić go w sali sportowej. Jest tam wystarczająca przestrzeń zarówno na sprint, jak i na ćwiczenia z piłką.

Jednak w momencie kiedy w mieście wzrasta natężenie smogu, jakość powietrza w pomieszczeniach też nie jest zbyt dobra. Najlepszą decyzją, jaką możemy wtedy podjąć, jest przeniesienie treningu poza miasto. Bardzo przydatnym narzędziem w takiej sytuacji mogą okazać się mapy zanieczyszczeń, pokazujące gdzie aktualnie jest bezpieczniej przebywać. Z ich pomocą możemy wybrać lokalizację, w której nie będziemy narażeni na kontakt ze szkodliwymi substancjami zawartymi w powietrzu. Obszary leśne są bardzo dobrym pomysłem na taką sytuację.

Pomocne przy lżejszym treningu mogą być maski z filtrami, niestety nie oferują one filtracji na poziomie zapewniającym pełne bezpieczeństwo i uniemożliwiają bardziej intensywny trening.

Jak wpływ ma smog na zdrowie młodych piłkarzy?

Wiemy doskonale, jak wspaniałym pomysłem jest zapisanie dziecka na treningi piłki nożnej. Korzyści płynące z niego są nieocenione, zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego naszych pociech. Niestety, w sezonie grzewczym taki trening na świeżym powietrzu może mieć bardzo niekorzystne skutki. Cząsteczki szkodliwych substancji trafiając do układu oddechowego, mogą powodować przewlekłe dolegliwości gardła, nosa, krtani czy zatok. A część z nich, która trafi do płuc, może przedostać się do krwiobiegu i wywołać kolejne zagrożenia dla zdrowia. Efekty mogą natychmiastowe (katar, kaszel, kichanie), ale mogą to być choroby towarzyszące naszemu dziecku przez resztę życia (astma, alergie, choroby układu krążenia, negatywny wpływ na prawidłowy rozwój, osłabienie układu odpornościowego).

Jak więc widzimy trening w czasie występowania wzmożonego smogu, może być bardzo groźny dla organizmu, jeśli nie jest przeprowadzony prawidłowo. Przede wszystkim należy przeprowadzić go z daleka od miejsc o najgorszej jakości powietrza. Jeśli jednak nie jest to możliwe, jedynym wyborem jest trening w pomieszczeniach zamkniętych, najlepiej wyposażonych w oczyszczacze powietrza. Dobrym pomysłem jest też jego skrócenie, nawet krótszy trening, wykonywany regularnie, przyniesie korzyści.